دلبستگی ایمن در کودکان

کتاب «دلبستگی ایمن در کودکان» تألیف دکتر مریم دلاوری است که با همکاری مونا امراللهی‌نیا و مریم حاجی‌اسماعیل‌زاده به چاپ رسیده. در معرفی کتاب می‌خوانید: «وقتی کودکی متولد می‌شود، اولین ارتباطی که با این دنیا برقرار می‌کند از طریق والدینش (مراقبانش) است. او دنیا و همه‌ی خصوصیاتش را به‌واسطه‌ی اولین پیوندهایی که با والدینش دارد، درک می‌کند. او نمی‌داند کجا، در چه زمانی، چطور و برای چه مکان قبلی را ترک کرده است. والدین، مترجمان این محیط ناشناخته برای کودک‌اند. آن‌ها با اولین پاسخ‌هایی که به کودک می‌دهند، به او می‌گویند که دنیا را طردکننده بشناسد، یا مهربان، مورد اعتماد و یا ناکام‌کننده.

از سوی دیگر، وقتی کودکی در آغوش مادری و در زاویه‌ی نگاه پدری قرار می‌گیرد، به جز عشقی که با خود می‌آورد، هیچ اطلاعات دیگری برای والدینش به همراه ندارد. والدین، این موجود عزیز را نمی‌شناسند؛ اما می‌دانند که او را دوست دارند؛ پس بر اساس تجربه‌ی گذشتگان، تصمیم خودشان، نظر دیگران و آنچه در کتاب‌ها گفته‌اند، مسیر ناهموار پرورش کودکشان را شروع می‌کنند.

هدف ما از نوشتن این کتاب این بود که نقشه‌ای خلاصه به دست والدین بدهیم، تا مثل فانوسی در این مسیر همراهشان باشد. به آن‌ها کمک کند رفتارها و نیازهای نوزادهشان را بشناسند، به درک بهتری از احساسات، افکار و رفتارهای خودشان به عنوان والد برسند، بهترین پاسخ‌ها را برای نیاز کودک انتخاب کنند؛ درنتیجه، بتوانند دنیا را به شکلی مکانی با اعتماد به کودک معرفی کنند؛ زیرا می‌دانیم که قرار است کودک این اعتماد را مثل یک توشه با خودش به همه‌ی روابط آینده‌اش ببرد.»

گزیده‌ای از کتاب:

«وقتی کودکی متولد می‌شود، با خودش رفتارهایی را به این دنیا می‌آورد که بتواند به‌وسیله‌ی آن‌ها حمایت دیگران را جلب کند تا از او مراقبت شود، رفتارهایی مانند گریه‌کردن، چنگ‌ زدن، چسبندگی، لبخند زدن، غان‌وغون‌کردن و چهار دست‌وپا رفتن. به این رفتارهای کودک که توجه و اشتیاق والدین را برای ابراز محبت، حمایت و مراقبت از او برمی‌انگیزند، رفتارهای دلبستگی می‌گویند.

در پاسخ به این رفتارهای کودک، والدین مشتاق می‌شوند تا با استفاده ازدو مهارت اساسی «حساسیت» و «پاسخ‌گویی» رفتارهای متقابلی انجام دهند.

حساسیت به‌معنی توانایی والدین برای تشخیص دقیق نیازهای کودک است. پاسخ‌گویی؛ یعنی والدین این نیازهای کودک را به‌طور منظم پیش‌بینی و برآورده کنند و بیشتر اوقات در دسترس او باشند. والدین سعی می‌کنند براساس این مهارت‌ها با رفتارهایی مانند بغل‌ کردن، نوازش و آرام‌کردن، احساس پریشانی کودک راکاهش دهند. همچنین آن‌ها به رفتارهای مثبت کودک با تماس چشمی، لبخند و صحبت‌کردن واکنش نشان می‌دهند. رفتارهای دلبستگی، در ابتدا ساده‌تر (گریه، خنده و …) و با افزایش سن، پیچیده‌تر (دنبال‌کردن، چسبیدن و آویزان‌شدن به والدین) می‌شوند و پاسخ والدین نیز متناسب با این رفتارها تغییر می‌کند. وقتی این تعامل‌ها وپاسخ‌گویی والدین نسبت به کودک تکرار می‌گردد…»

کتاب «دلبستگی ایمن در کودکان» در انتشارات کتابسرای میردشتی چاپ شده و در اختیار علاقمندان به حوزه‌ی روان‌شناسی و تربیت کودک قرار گرفته است.