در جست و جوی مارسل پروست

کتاب «در جست‌و‌جوی مارسل پروست» از آندره موروآ و با ترجمه دکتر ملک مهدی میرفندرسکی و با همکاری نوشین دخت صدیقی منتشر شده است. گزیده‌ای از کتاب را می‌خوانیم:
داستان درباره‌ی نویسنده‌ی بزرگ فرانسوی در قرن نوزدهم و اوایل بیستم می‌باشد که سا‌ل‌های عمرش را با کوشش و پایداری از خودگذشتگی و فداکاری بسیار که تحمل آن چندان آسان نمی‌باشد، سپری کرد تا به هدف خویشتن که جست‌و‌جوی زمان از دست رفته باشد، دست یابد. عمری را سپری کرد تا به ما نشان دهد و ثابت کند که زمان همیشه پایدار است (همیشه هست) و فنا‌ناپذیر. هیچ‌گاه از بین نمی‌رود. زمان در حالات گوناگون گذر می‌کند و بارها و بارها باز می‌گردد. ولی به نوع و شکل دیگری، با احساس تازه و متفاوت از لحظه‌های گذشته. زمان اصل این داستان است.
آنده موروآ، نویسنده و پژوهشگر نامی فرانسوی، لحظه‌های شکل‌گیری این داستان مارسل پروست را برایمان با سبک نوشتاری وی، بازگو می‌کند و دکتر ملک‌مهدی میرفندرسکی،‌ با کوشش فراوان این کتاب را ترجمه نموده تا علاقمندان آثار ادبیات فرانسه و خوانندگان مشتاق زبان فارسی، آنرا بهتر و آسان‌تر درک نمایند.

گزیده‌ای از کتاب

مارسل پروست در تمام عمر ارتباط نزدیک را با خانوده‌ی مادری‌اش حفظ کرده بود. تا وقتی سلامتی به او اجازه می‌داد، هر ساله بر سر قبر جدش می‌رفت. در اواخر عمر با اندوه می نویسد: «دیگر هیچ‌کس نیست، حتی خود من هم نمی‌توانم بسترم را ترک گفته به خیابان دوریو و گوستان کوچک یهودی‌ها بروم، جایی که پدربزرگم همه‌ی عمرش طبق رسم مذهبی که هیچ‌گاه آن را درک نکرده بود، می‌رفت تا سنگ کوچکی بر روی قبر والدینش بگذارد!…
مارسل پروست از طرف خانواده‌ی مادری با آداب و رسوم و ویژگی‌های اخلاقی بورژوازی فرانسوی یهودی آشنا شد. او بعدها این طبقه را گاه بی‌رحمانه و گاه با عطوفت توصیف می‌کند. آیا او از این خصوصیات ظاهری و معنوی چیزی به ارث برده بود؟ اکثر کسانی که او را می‌شناختند برای توصیفش یادی از مشرق زمین می‌کردند. پل دژاردن در چهره‌ی او شاهزاده جوان ایرانی را با چشمان چون چشمان غزال می‌دید. خانم دو گرامون، درباره‌ی چهره‌اش می‌گوید وقتی ریشش را بلند می‌کرد به راستی مانند یک آشوری بود. موریس بارس می‌گفت: پروست یک داستانسرای عرب است با خصوصیات زندگی یک دربان زن. آن پارچه‌ای که بر رویش خطوط درهم پیچیده را گلدوزی می‌کند هیچ چیز مهمی نیست، زیرا خطوط دوخته شده بر روی آن به گل‌ها و میوه‌های جعبه راحت الحقوم شباهت دارند. دنی سورا در سبک پروست را سبک کتاب تلمود و جمله‌های طولانی پیچیده و سرشار از عبارت‌های معترضه می‌داند، در حالی که منتقد آمریکایی ادمونند ویلسون در سبک او قدرت خشم معنوی و مرموز پیامبران بهودی را تشخیص می‌دهد.
این‌گونه نظرها را خود پروست تقویت می‌کند که برای وراثت اهمیتی خاص قائل است. پروست آن موضوع را نزد خوش‌مشرب‌ترین و ظریف طبع‌ترین قهرمانان یهودی‌اش به ما نشان خواهد داد که در لحظه‌ی معنیی از زندگی‌شان همانند پیامبر وارد صحنه می‌شوند و بلوک را با وارد‌شدن به سالن پذیرایی مادام دوویل پاریزیس برایمان توصیف می‌کند:‌ گویی از بیابان آمده، گردنش به سمتی خم شده و با وجود لباس اروپایی‌اش همانند یک یهودی در تابلوهای دکان‌، می‌توان او را با شگفتی و لذت نگاه کرد. ولی خودسرانه است که انسان بخواهد با چند علامت مشخصه‌ی ساده، سرشت نویسنده را بازسازی کند. هر هنرمندی چنان شخصیت‌های گوناگون دارد که منتقد فقط آن را که از پیش در نظر داشته در او می‌یابد. تگر بارس از اصل‌و‌نسب نیمه یهودی‌ پروست خبر نداشت، آیا می‌توانست صرفا با خواندن کتاب‌هایش به نیمه‌ یهودی‌بودن او پی ببرد؟ »

کتاب « در جست‌و‌جوی مارسل پروست » در انتشارات کتابسرای میردشتی چاپ شده و در اختیار علاقه‌‌مندان به زبان و ادبیات خارجی قرار گرفته است.